Yabancı sitelerdeki içerikleri Türkçeye çevirip kendi sitesinde yayınlamayı düşünen kardeşimizin telif hakkı ile ilgili sorusunu cevaplıyoruz.
SORU:
Merhaba bir sorum olacaktı yabancı sitelerdeki bilgileri Türkçeye çevirip kendi sitemde paylaşsam ve kaynak olarak göstersem siteyi de herhangi bir sorun olur mu?
CEVAP:
Bu aslında hemen hemen bütün büyük teknoloji haber sitelerinin yaptığı bir şey =) Çünkü en ciddi teknolojik gelişmeler ülkemiz dışında olup, öncelikli olarak yabancı haber kaynaklarında yer alıyor. Fakat biz bu olayı biraz daha sağlıklı bir cevap ile açıklayalım.
Telif Hakkı
Öncelikli olarak bilinmesi gereken şey şudur ki; Bir kişinin meydana getirdiği düşünce, bilgi, fikir, sanat eseri ve ürünün telif hakkı “Türkiye Cumhuriyeti Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu” tarafından korunmaktadır. Bunun içinde notere ya da herhangi başka bir kuruma gidip herhangi bir tescil yaptırmaya gerek yoktur. Tek yapmanız gereken o düşünce, bilgi, fikir, sanat eseri ve ürünün size ait olduğunu ispatlamanızdır. Bunu da kendinize mail göndererek, mail tarihi ile ya da farklı şekillerde ispatlayabilirsiniz.
En basit örnek olarak da şu anda okumakta olduğunuz bu yazının dahi bir telif hakkı bulunmaktadır. Dolayısıyla bu yazıyı olduğu gibi alıp, sitesinde yayınlayan kişiye tazminat davası açma ve bu içeriği yayınlayan siteden kaldırtma hakkımız vardır.
Yabancı Site Telif Hakkı
Söz konusu telif hakkı sadece ülkemiz sınırları içerisinde değil, bütün dünyada geçerlidir. Yani bir eseri, sadece ülkemiz sınırları içerisinde biri kullandığında değil, dünyada herhangi bir ülkedeki kişinin kullanması durumunda da dava açma, o içeriği kaldırtma ya da başka yaptırımlara dair talepte bulunabilirsiniz. Aynı şekilde, bu hak diğer ülkelerde yaşayan kişiler içinde geçerlidir. Yani başka bir ülkede yaşayan kişilerin eserini kullanmanız ve ondan çıkar elde etmeniz durumunda telif hakkını ihlal etmiş olursunuz.
Söz konusu “çıkar elde etme” olayına da sadece bir içeriği kopyalayıp sitenizde yayınlamanız durumunda, “alt tarafı içeriği kopyalayıp kendi siteme ekledim. Sitemden para kazanmıyorum. O yüzden çıkarım da olmadığı için sorun olmaz.” şeklinde bakamazsınız. O içeriğe bakan 1 tane ziyaretçi bile sizin o içerikten çıkar elde etmiş olduğunuz anlamına gelir.
Telif Haklı İçeriği Kullanma
Bu kadar yasal unsurlara değindikten sonra şimdi gelelim gerçekte olanlara… Yazının başında da belirttiğim gibi günümüzde teknolojiye dair hemen hemen bütün siteler yabancı sitelerdeki içerikleri Türkçeye çevirip kendi sitelerinde yayınlıyor. Pek çoğuda kaynak belirttiği için büyük oranda sıkıntı yaşamıyor. Söz konusu kaynak belirtme şeklide, direkt olarak içeriğin alındığı sayfanın linki olmak zorunda değil. Hemen hemen bütün haber yayınlarında görülmüştür ki “CNN ‘de yayınlanan habere göre” ya da “NTV ‘nin yaptığı araştırmaya göre” gibi ifadeler belirtilerek telif haklı içerik yayınlanıyor.
Tabi burada kaynak belirtmek kesinlikle problem olmayacağı anlamına gelmiyor. Bazı telif hakkı sahipleri, eserlerinin kaynak belirtilse dahi hiçbir şekilde kullanılmamasını isteyebilir. Bu durumda kaynak belirtseniz dahi size dava açmaya kalkabilir. Fakat milyonlarca ziyaretçiye sahip, günde onlarca haber yayınlayan siteler bunu takip edemeyeceklerini bildikleri için “kaynak belirtmeden içerikler kullanılamaz” diyorlar. Bu sayede de başka siteler sıkıntı yaşamamak için kaynak belirtiyor, kaynak sahibi de reklamını yapmış oluyor.
Bir diğer meselede Google. Zira Google, sitesinde sağdan soldan kopyaladığı içerikleri yayınlayan siteleri sevmiyor. Üst sıralara çıkarmadığı gibi, üst sıralara çıkmış olan sayfalara ceza veriyor ve onları sıralamada arka sayfalara atıyor. Dolayısıyla siz kaş yapayım derken göz çıkarıyorsunuz. Fakat söz konusu içerik, yabancı bir kaynak olunca, dolayısıyla siz onu Türkçeye çevireceğiniz için Google tarafından bu, içeriği birebir kopyalamak olarak kabul edilmiyor ve sorun yaşamıyorsunuz.
SONUÇ
Netice olarak yabancı sitelerden telif hakkı meselesine bu kadar takılmayı gerektiren bir durum yoktur. Zira içeriği değiştireceğiniz için birebir yayınlamış sayılmazsınız =) Fakat bir araştırma sonucu ve benzeri bir unsuru çokta fazla değiştiremeyeceğiniz için kaynak belirtmekte fayda var.
Ayrıca Kodcu Herif 'te yer alan aşağıdaki konulara da göz fırlatabilirsiniz =)
