1 Milyon Yazılımcı Projesi yazı dizisinin beşinci bölümü olan bu bölümde Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri meselesine göz fırlatacağız. Yani 2023 yılına kadar ülkemizde 1 milyon yazılımcının olması, bu yazılımcıların özel sektörde istihdam edilmesi, yazılım üretilerek ülkemize çok ciddi katkıların sağlanması, kısacası yazılımcı projesinin başarılı olması için neler gerekiyormuş beraber bakalım.
Öncelikli olarak bilinmesi gereken ve yazı dizisinin daha önceki konularında bir iki kez değindiğimiz üzere, bu proje sadece özel sektördeki yazılımcı ihtiyacına çözüm olmayacak. Resmin daha büyüğüne bakıldığında çok büyük katkılarda sağlayacak. Buna yazı dizisinde yer alan 1 Milyon Yazılımcı Projesi Ülkemize Katkısı konusunda değindik. Fakat “yazılımcı olmanız için bir proje yaptık, hadi girin siteye, yazılım öğrenin, 2023 yılında 1 milyon yazılımcımız olsun, özel sektörün yazılımcı ihtiyacı giderilsin, yazılım projeleri ile ülkemiz çok para kazansın” diyemeyiz. Her projede olduğu gibi o projeyi yapmak, o projenin başarılı olacağı anlamına gelmez. Başarılı olması için gerekli unsurlar var. O unsurları da kendi bilgi, tecrübe ve gözlemlerimiz ile başlıca şu şekilde ele alalım…
Sitenin Geliştirilmesi
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri arasında web sitesinin geliştirilmesi geliyor. Yazı dizisinde bulunan 1 Milyon Yazılımcı Projesi Sitesi İncelemesi konusunda da belirttiğim üzere sitede pek çok sıkıntı var. Öncelikli sıkıntı sitenin hazır script olması. Yine o konuda belirttiğim üzere hazır script sitelere karşı değilim. Fakat böylesine önemli bir projenin başarıya ulaşması için çok daha kapsamlı ve sıfırdan bir site yapılması çok daha faydalı olacaktır.
Ayrıca yazılım, web tasarım gibi alanlarda ülkemizde nitelikli kişiler yetiştirilmesi hedeflenen bir projenin web sitesinin, sıfırdan yapılan bir site değil, hazır script bir site olması ironik. Yani yazılımcı yetiştirilme hedefiyle kurulan sitenin yazılımı bile bize ait değil. Halbuki ülkemizde bu projenin web sitesini, mükemmel şekilde yaparak projenin başarıya ulaşmasına katkıda bulunacak çok sayıda yazılımcı olduğuna ben ziyadesiyle eminim.
O nedenle ilk iş olarak daha kullanışlı ve nitelikli bir web sitesi sıfırdan yapılmalı. Belki hemen değil ama şimdiden çalışmalara başlanıp, en kötü ihtimalle yıl sonuna kadar site hazır hale getirilip, yeni siteye geçiş yapılmalı.
Eğitimlerin Geliştirilmesi
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri başında eğitimlerin geliştirilmesi geliyor. Yazı dizisinde bulunan 1 Milyon Yazılımcı Projesi Eğitimleri İncelemesi konusunda bu meseleyi çok büyük üzüntü ve hayal kırıklığı ile ele almıştım. Zira eğitimler arasında en önemli eğitim olan Android Programlama eğitimi kelimenin tam anlamıyla bu üzüntünün ve hayal kırıklığının kaynağı oldu. Diğer PHP, C#, JavaScript eğitimleri nispeten bu üzüntüyü ve hayal kırıklığını hafifletecek seviyede.
Fakat yazılım sürekli olarak gelişen bir sektör. O nedenle bir görsel eğitim setleri hazırlayıp, siteye ekleyerek yıllarca bu şekilde yazılımcı yetiştirmek pek mümkün olmaz. Eğitimlerin sürekli güncellenmesi, güncel bilgilerin hazırlanıp eklenmesi gerek. Android Programlama gibi önemli alanlardaki eğitimlerin çok daha kapsamlı ve nitelikli hazırlanması gerek.
Tabi yıl sonuna kadar mevcut eğitim sayısının 100 ‘ün üzerine çıkarılacağı belirtiliyor. Bu mevcut eğitimlerin geliştirilmesi mi, yoksa ASP.Net, IOS gibi sitede olmayan veya diğer eğitimlerin arasına sıkıştırılmış eğitimlerin hazırlanıp eklenmesi anlamına mı geliyor zamanla göreceğiz.
Soru & Cevap Sisteminin Oluşturulması
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri arasında en önemlilerinden biri soru & cevap sisteminin oluşturulması. Zira yazılım dediğimiz şey, sadece videolar izleyerek öğrenilme imkanı olan bir şey değil. İçerisinde sonsuz varyasyonlar barındıran bir alan. Örneğin eğitimlerde bir sayfadan bir sayfaya yazı taşıma anlatılır ama kişiler bir sayfadan diğer sayfaya resim taşımak ister. Başka ve sık yaşanan bir örnek, kişi bir şeyi videoda anlatıldığı gibi yapmaya çalışır, hata alır, bunun nedenini çözmeye ihtiyaç duyar.
İşte bu ve daha bunun gibi sayabileceğimiz sayısız unsur nedeniyle, yazılımcı projesine katılanların sorularını sorabilecekleri bir sistem olmalı. Tek görevi, bu sisteme girilen soruları cevaplamak olan alanında uzman kişiler işe alınmalı. Aksi halde yazılımcı projesine katılanların çoğu bir süre sonra takıldıkları noktaları çözemeyip bu işten vazgeçmeye başlayacaklar.
Projenin Sürekli Tanıtılması
İnceden değinilmesinde fayda gördüğüm bir husus projenin tanıtılması. Zira 1 milyon yazılımcı projesi ilk duyurulduğunda çok büyük yankı uyandırdı. Haber sitelerinde ve kanallarında, sosyal medya hesaplarında yer aldı. 10 gün civarı bir sürede eğitime 500 bin civarı kişi katıldı. Fakat duyurusu yapıldıktan birkaç gün sonra neredeyse unutuldu. Haber siteleri ve kanalları bu projeye dair haber yapmıyor, sosyal medyada neredeyse bu proje konuşulmuyor. Bu da projenin zamanla unutulacağını, ilginin azalacağını gösteriyor.
Unutulmaması ve ilginin sürekliliği için ara ara devlet yetkilileri projeye dair basın açıklamaları yapmalı. Örneğin “1 Milyon yazılımcı projemizin sitesini yeniledik“, “projeye yeni ve güncel eğitimler ekledik” şeklinde duyurular yapılırsa, hele ki “1 milyon yazılımcı projesi sayesinde 100 bin kişi iş sahibi oldu” denebilirse, işte o zaman hem projeye ilgi hem de projenin başarılı olma ihtimali artar.
Yazılım Projelerinde Para Algısı
Bu madde özellikle Kodcu Herif ‘i takip edenlere abes gelebilir. Zira Kodcu Herif olarak yaklaşık 6 yıldır söylediğimiz “para için yazılımcı olmayın, başarılı bir proje yapmak için yazılımcı olun ve projenin parasına değil, başarısına odaklanın” sözüne ters düşüldüğünü düşünebilir. Bu sözü olduğu gibi anlayan herkes “yazılımda para yok. Para için yazılımcı olacaksanız olmayın” şeklinde anlıyor. Dolayısıyla bu şekilde çok fazla kişi “abi yazılımcı olmak istiyorum ama bak valla para için istemiyorum…” şeklinde geliyor. Sanki ben “para için mi yazılımcı olacaksın… O zaman yazılımcı olmana izin vermiyorum” diyeceğim ve yazılımcı olmasına engel olacağım…
Elbetteki para çok önemli. Hepimiz, hayatımızın yarısından çoğunu icra ederek geçireceğimiz, bir kere geldiğimiz şu dünyayı olabildiğince iyi yaşamamızı sağlayacak mesleği, kazandıracağı para miktarının fazlalığına bakarak seçiyoruz. Hiçbirimizin hedefi “ileride 3 kuruş para kazanacağım bir iş bulucam, deli gibi sürünücem” değil. Fakat yazılım sektörü birkaç yılda milyarlarca dolar para kazandırma potansiyeline sahip olsa da, pek çok kişinin zannettiği kadar kolay değil. “Abi adam bilgisayar başında oturup facebook ‘u yapmış. Birkaç yılda dünyanın en zengini oldu. Bizde yapalım” diyemezsiniz. Zira nasıl ki bugün dar gelirli birine “inşaat işine girip, bir gökdelen yapsana” demiyorsanız, bu iş için çok büyük paralara ihtiyaç olduğunu biliyorsanız, başarılı bir proje içinde nitelikli bilgiye, zamana, pazarlamaya ve paraya ihtiyaç olduğunun bilinmesi gerekiyor.
İşte ülkemizde bu bilinç yaratılmalı. Yani insanlar yazılımdan çok iyi paraların kazanılabileceğini fakat bunun bilgiyle, tecrübeyle, zamanla, pazarlamayla ve parayla mümkün olduğunun bilincinde olmalı. Ancak bu şekilde bilinçli ve sağlam adımların atıldığı yazılım projeleri meydana gelebilir.
Yazılım Projeleri Desteklenmeli
Şimdi burada “yazılım projelerine hiç destek verilmiyor” demek doğru olmaz. Elbette devlet tarafından çeşitli destek programları mevcut. Fakat en bilineni olan KOSGEB kapsamında verilen girişimcilik desteğinde bile çeşitli sıkıntılar ve caydırıcı unsurlar mevcut. Örneğin, “önce para harca, bize faturasını getir, biz birkaç ay sonra %60 ‘ını geri ödeyelim“, “o projeye destek vermem“, “projedeki şu ihtiyaca destek veririm, bu ihtiyacına destek vermem” gibi daha sayılabilecek pek çok destek için kural mevcut. Ayrıca bürokratik işlemler o kadar karmaşık denebilecek boyutlardaki, bu alanda uzman kişiler var ve binlerce TL karşılığında bu işlemleri yerine getiriyorlar. Birde her prosedürü yerine getirip, desteğe hak kazanıp, desteği alamadığından veya çok geç aldığından dert yananlarda mevcut. Tüm bunlar ve daha fazlası, destek programlarına başvurmak için ziyadesiyle caydırıcı unsurlar.
Dolayısıyla pek çok yazılım projesi yapan kişiler, melek yatırımcılardan destek arıyor. Yani projelerine bir bedel biçip, para karşılığında projelerinin bir kısmını satıyorlar ve o sayede projelerini geliştirme imkanına sahip oluyorlar. Pek çok yazılım projesi sahibi de gözü gibi baktığı, kendisi için hayati fırsat olduğunu düşündüğü projesine ortak istemiyor. Bir süre sonra maddi yetersizlikten dolayı proje yalan oluyor.
İşte bu gibi sorunlar nedeniyle yazılım projelerine daha kayda değer ve cesaretlendirici destekler gerekli. Söz konusu destek sadece maddi değil, diğer ihtiyaçlara da yönelik olmalı. Örneğin yazılım projesi yapan kişilerin en büyük sorunlarının başında çalışma alanı geliyor. Ev ortamında zar zor belli bir noktaya getirdikleri projelerini daha iyi noktalara taşıyabilmek için bir ofis ortamında çalışmaya ihtiyaç duyuluyor. Nitelikli yazılım projesi sahiplerine 1 yılı ücretsiz olarak çalışma alanları tahsis edilebilir. Bu ve bunlar gibi daha pek çok teşvik edici, yazılım projelerini emekleme döneminde ayağa kaldıracak destekler bulmak mümkün.
Firmalar Bilinçlenmeli
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri arasında şüphesiz ki bu unsurun önemi çok büyük. Zira bu unsur bırakın 1 milyon yazılımcı hedefine ulaşılmasının önünde engel teşkil etmesine, kendisini yazılım alanında geliştirmiş nitelikli yazılımcıların yazılımdan vazgeçmesine neden oluyor. Firmaların sahip olması gereken bilinç başlıca şu şekilde;
Diplomasız Çok İyi Yazılımcılar Var
1 Milyon yazılımcı projesinin eğitimlerinin nitelikli olması durumunda sağlayacağı en büyük fayda hiç şüphesiz bu olacaktır. Zira firmalar yazılımcı arayışlarını standart olarak “Yazılım ya da Bilgisayar Mühendisi” gibi koşullarla arıyorlar. Yani siz firmanın aradığı yazılım alanında ne kadar uzman olursanız olun, diplomanız yoksa başvurunuz değerlendirmeye dahi alınmıyor. Hal böyle olunca firmalar “yazılımcı bulamıyoruz” diyorlar. Bunu söyleyen zaten şirketlerinde insan kaynakları bölümü olan firma sahipleri. Dolayısıyla sorunun insan kaynakları bölümünden kaynaklandığının farkında olmadan bunu söylüyorlar. Umuyorum ki bu 1 Milyon yazılımcı projesi sayesinde bu algı yavaş yavaş yok olur.
Yazılımcının Hak Ettiği Maaş Asgari Ücret Değildir
En ciddi sıkıntılar arasında elbetteki maaş geliyor. Zira asgari ücrete veya ona yakın seviyelerde çalışan ya da iş bulamadığı için çalışmak zorunda kalan yazılımcılar biliyorum. Elbette büyük şirketlerde bu durum pek olmuyor. Fakat küçük ve orta büyüklükteki pek çok şirkette durum bu vaziyette. Yıllarını yazılım gibi zor bir alanda kendisini geliştirmeye adamış, belli bir seviyeye gelmiş bir yazılımcı ile hayatı boyunca bir nitelik sahibi olmak için hiçbir çaba göstermemiş kişiye aynı oranda maaş verilmesi ziyadesiyle mantık dışıdır.
Yazılımı öğrenmenin zorluğu bir tarafa, icra etmekte ziyadesiyle zordur. Zira çok ciddi kafa patlatmayı gerektiren bir iş olduğu için, yazılımcı olarak asgari ücret kazanmaktansa, garson olup asgari ücret kazanmak çok daha mantıklıdır.
Yazılımcı Birden Fazla İş Yapmamalıdır
Şimdi “yazılımcı” diye genelleme yapıyoruz ama yazılımcı dediğimiz kişi bilgisayar başında oturup her şeyi yapabilen kişi değildir. Yani “ben yazılımcıyım” diyen birine web sitesi de yapar, mobil uygulama da yapar, masaüstü bilgisayarlar için programda yapar, dijital pazarlama da yapar gözüyle bakılamaz. Zira yazılım kendi içerisinde koskoca bir dünyadır ve kendi içerisinde uzmanlık gerektiren farklı alanları vardır. Dolayısıyla bir yazılımcı için “C# bilsin, ASP.Net bilsin, MVC bilsin, MSSQL bilsin, Java bilsin” gibi daha sayabileceğimiz pek çok yazılım dilini uzman seviyede bilmesi ve icra etmesini beklemek mantıksızdır. İşçi giderini minimum seviyede tutmak için izlenen bu yol asla kayda değer sonuç vermez. O nedenle her iş için alanında uzman kişiler işe alınmalıdır.
Projeye Katılanları İşe Alma Teşviki
Bu madde 1 Milyon yazılımcı projesine katılım ve muhtemelen başarı oranını çok fazla arttırma potansiyeline sahip. Fakat beraberinde çeşitli sorunlarda getirme ihtimali var. Zira günümüzde AR-GE departmanı olan ya da AR-GE çalışmaları yapan firmalar, bilgisayar ya da yazılım mühendisliği diploması olan kişileri işe almaları durumunda teşvik alıyorlar. Sırf bu nedenle bile iyi yazılım bilen diplomasız yazılımcılar değil, standart bilgi ve diploma sahibi yazılımcılar firmalar tarafından tercih ediliyor. Söz konusu teşvik, maaşların bir kısmının veya tamamının karşılanması yönünde. Aynı şekilde İŞKUR ‘a işsizlik başvurusu yapmış kişileri işe alan firmalar da belli bir süre işçinin sigortasını kendileri değil, devlet ödüyor.
Dolayısıyla 1 milyon yazılımcı projesine katılan ve başarılı olan yazılımcıları işe alma konusunda benzer teşvikler sunulabilir. Tabi söz konusu teşvik “1 milyon yazılımcı projesine katılan ve başarılı olanların, işe girdikleri firmalardaki 6 aylık maaşlarını devlet ödeyecek” gibi projeye katılanlara olan ilgiyi ciddi oranda arttıracak teşviklerde çeşitli sorunlar meydana getirebilir. Örneğin 4 yıllık üniversite bölümlerinden mezun olan kişiler işsizken, bu projeye katılan herkes kolaylıkla iş bulursa, bu sefer bu projeye çok ciddi bir yığılma olacak. Üniversitelerin diğer bölümlerine ilgi azalacak. Hatta “üniversiteye gitmeye gerek yok, bu projeye katılıp başarılı olmam yeterli” şeklinde bile düşünülebilecek. Aynı zamanda sırf destekten yararlanmak için projeye katılan yazılımcılar işe alınıp, firma bünyesinde farklı işlere kaydırılacak.
O nedenle gerçekten nitelikli yazılımcıların bu proje kapsamında iş sahibi olmasına azda olsa katkı sağlayacak, bahsetmiş olduğum dengeyi iyi kuracak bir teşvik yazılımcı projesinin başarı oranını arttıracaktır.
Beyin Göçü Engellenmeli
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri yerine getirilmesi hususunda en dikkat edilmesi gereken unsur budur. Zira bu durum okyanusu aşıp derede boğulmak anlamına gelir. Beyin göçü, yani bu ülke topraklarında yetişmiş, bu ülkeye çok ciddi katkılar sağlama potansiyeline sahip olan insanların, başka ülkeye gitmesi ve o ülkeye çok ciddi katkılar sağlaması anlamına gelir.
Peki beyin göçü neden olur? Cevabı basit; nitelikli ve kendisini geliştirmiş kişiler, hayatlarını çok daha iyi şartlarda yaşamalarını sağlayacak fırsatı bulamazsa, kendisini geliştirdiği alanlarda başarılı işler yapma fırsatı bulamazsa, bu fırsatı bulacağına inandığı ülkeye gider. Ülkemizde “yazılımcı sıkıntısı var, yazılımcı yetersizliği var” denilerek 1 milyon yazılımcı projesi başlatıldı. Peki bu ülkede yazılım alanında kendisini geliştirmiş fakat gerek iş, gerekse destek bulamaması nedeniyle kaç tane yazılımcı yurt dışına gitti… Gittiği ülkede iş bularak veya proje geliştirerek o ülkeye ne kadar çok katkılar sağladı bu hiç düşünülüyor mu… İşte asıl önemli mesele budur. Yoksa 2023 yılına kadar değil 1 milyon, 10 milyon yazılımcı da olsa, beyin göçünün önüne geçilecek şartlar oluşturulmadıktan sonra hiçbir anlam ifade etmez.
Bununda en büyük örneği Hindistan ‘dır. Zira Hindistan bundan 20 yıl kadar önce yazılım alanında çok ciddi atılımlar yaptı. Milyonlarca yazılımcı çıktı. Yazılım ihracından güzel paralarda kazandılar. Fakat dünyanın en büyük ülkeleri arasında ilk sıralarda değiller. Çünkü ülke çapında büyük yazılım projeleri çıkaramıyorlar. Nitelikli yazılımcıları fırsat eşitsizliği nedeniyle ellerinde tutamıyorlar. Örneğin dünyanın en büyük şirketlerinden biri olan Google ‘ın başında şu anda Hintli Sundar Pichai var. Yazılım devi Adobe, Microsoft gibi firmaların CEO ‘ları da Hintli. Teknoloji dünyasının kalbi olan Silikon Vadisinde çalışanlar arasında çok sayıda Hintli bulunmakta. Dolayısıyla beyin göçünü engelleyecek unsurlara sahip olmak, en az 1 milyon yazılımcı projesini başarıya ulaştırmak kadar önemli.
Beşinci Bölümün Sonu
Yazılımcı Projesi Başarı Gereksinimleri arasına daha pek çok madde koymak mümkün. Fakat en önemli gereksinimler arasında bunlar var diyebiliriz. Dolayısıyla sadece 1 milyon yazılımcı hedefiyle bir proje yapmak yeterli değil, bunlar ve bunlar gibi adımların atılması da gerekmektedir. Aksi halde bu projenin ülkemize sağladığı katkı, üşüyen bir insana bir avuç samanın alevinin sağladığı sıcaklıktan farksız olur.
1 Milyon Yazılımcı Projesi yazı dizisinin giderek sonuna yaklaşıyoruz. Yazı dizisinin bir sonraki bölümünde bu proje ile ilgili hayatımızda neler değişecek ve ön görülerimiz neler bunlara göz fırlatacağız. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, sağlıkla kalın 😉
Ayrıca Kodcu Herif 'te yer alan aşağıdaki konulara da göz fırlatabilirsiniz =)
