Merhaba gençler. Yeni bir makale ile beraberiz. Hep Soru & Cevap değil de arada makale yazmakta gerek =) Tabi bu konuyu Halil isminde bir kardeşimiz Soru Gönder sayfasından soru göndererek sormuştu fakat Yazılım İş İlanları ve Şartları makalesinden sonra yazmayı düşündüğüm bir makale olduğu ve bir soruya cevap şeklinde değil de makale olarak yazmanın daha uygun olacağı için bu şekilde olmasını uygun gördüm.
Hemen günümüzde yazılım şirketlerinden yaşanan sorunların nedenine göz fırlatalım.
Sermaye Yetersizliği
En önemli sorun budur. Bir yazılım ve web tasarım ile ilgili şirket kurmak basittir. Yasal prosedürler 1.000 TL civarı tutar, bir kaç bilgisayar, ofis malzemesi ve kirası derken 5.000 ile 10.000 TL arasında bir rakama çok rahat bir şirket kurulabilir. Fakat bu noktada düşülen hata kurulan şirketin bunlardan ibaret olmayacağı ve ileriye yönelik düşünülmemesidir.
Bir çok şirket kuran kişi “şirketi kurduk, şimdi gelsin paralar” kafasıyla düşünerek şirket kurduktan sonra para yağacağını düşünür. Ne yazık ki öyle olmaz. Reklam yapılması gerekir, elektrik, su, telefon, internet, ofis kirası ve benzeri sürekli sabit giderler söz konusudur, bunlara ek olarak kişisel giderleri de unutmamak gerekir. Sadece bunlar düşünüldüğünde kurulan bir şirketin aylık gideri minimum 2.000 TL civarıdır. Bu da o şirketin her ay en az 2.000 TL kazanması gerektiği anlamına gelir.
Bu bahsettiğim şirket hiç elemanı olmayan bir şirket için geçerlidir. Elemanı olan şirketler ise doğal olarak çok daha fazla gidere sahiplerdir. Asgari ücretle eleman dahi çalıştırılsa yani kendisine 900 TL civarı bir maaş dahi veriliyor olsa, o elemanın sigortası ve diğer giderleri nedeniyle sadece 1 eleman için ayda artı 2.000 TL’ye yakın bir rakam gereklidir. Buda şirketin kazanması gereken rakamın en az 4.000 TL olması anlamına gelir. Her eleman alımında bu rakama 2.000 TL ‘ye yakın gider daha ekleyin.
Yazılım İş İlanları ve Şartları makalesinde Kişisel Tecrübem bölümünde bahsettiğim şirket sahibiyle yaptığım sohbette de bu durum söz konusuydu. Şirket sahibi sohbette bana “Evlendim, cebimde sadece düğünde takılan takılar vardı ve hepsini bozdurup bu şirketi kurdum” demişti. Düğünde takılanların da yanlış hatırlamıyorsam 7-10 bin TL bir rakam olduğunu söylemişti. İçeride çalışmakta olan 3 eleman vardı. E şartlar böyle olunca o kişiden kayda değer şartlarda çalışma imkanı sunması ve kayda değer ücret vermesi beklenemiyor.
Yazılımcının Şirket Kurmak İstemesinin Nedeni
Düzenli bir şekilde maaş almak varken, “acaba bu ay giderleri karşılayabilecek miyim?” stresini yaşamamak varken neden şirket kurmak istenildiğinin cevabı da yine Sermaye Yetersizliği maddesiyle alakalı. Yetersiz sermayeyle şirket kuran ve çalışanlarına adam gibi maaş vermeyen yada maaşları geciktiren şirket çalışanları bir noktadan sonra “Ulan bu şirkette ayda en az 8 tane web sitesi yapıyorum. Sitelerin tanesi 1.250 TL. Şirket sahibi yaptığım sitelerden cebine 10.000 TL koyuyor ama bana bunun 10’da 1’ini veriyor. İşin 10’da 9’unu ben yapıyorum, paranın 10’da 9’unu o alıyor. En iyisi kendi işimi kurayım” diye düşünmeye başlıyor.
Bu düşüncesini kafasında geliştiriyor ve bir noktadan sonra iş yerindeki sorunlara dayanamayıp işten ayrılıp yine düşük sermayeyle şirket kuruyor. Onun da kurduğu şirkette aynı sorunlar yaşanıyor. Bu aslında bir kısır döngü. Onun işten ayrılmasına neden olan şartları o da çalışanlarına yaşatmaya başlıyor.
Yazılımcı Olmayanın Şirket Kurmak İstemesinin Nedeni
Bunu da yaşadım … Yazılım ve Web Tasarım ile zerre alakası olmayan, farklı bir sektörden gelir elde eden bir firma sahibi, Yazılım ve Web Tasarım sektöründen para kazanma hayalleri kuruyordu. Bir grafiker ile beni işe aldı. Daha sonra kendisi bir web sitesi yapmamı istedi. Nasıl bir şey istediğine dair tek kelime bir şey söylemedi. 2 günde yaptım fakat görselliğini beğenmediğini söyledi. Bende kendilerine “ben tasarımcı değilim, yazılımcıyım, tasarım grafikerin işidir, bu zamana kadar çalıştığım yazılım şirketlerinde işler hep böyle yürüdü, tasarım yaparsam o zaman grafikere ihtiyaç kalmaz zaten” dedim. Grafiker de isyan etti “ben web sitesi şablonu yapamam, anlamam” diye. Şirket sahipleri “E biz bu işlerin böyle olduğunu bilmiyorduk” dediler ve bilişim bölümünü kapattılar.
Yani ben boşuna demiyorum kitap yazsam komedi/dram dalında ödül alırım diye … Daha önce 15 çalışanlı bir bilişim şirketi ile çalışıyorlarmış ve 2 kişi alarak o şirketin yaptığı işi yapmayı düşünmüşler. İnsan bir düşünür o şirkette neden 15 kişi çalışıyor. Halı saha maçı yapmak için değil herhalde …
Demem o ki, yazılımdan ve web tasarımdan zerre anlamayanların, yazılım ve web tasarım şirketi kurmayı düşünmesi genelde hüsranla sonuçlanır. Çünkü sadece işin para kısmına bakarlar. “Ulan bir web sitesini bir kişi yapıyor, 1.000 küsür lira para alıyor. Zaten şirketim var, alayım bir yazılımcı, 1.000 küsür lira maaş vereyim, ayda 1 tane iş alsam bile maaşını karşılar, diğer işlerin parası benim cebime girer” mantığıyla hareket edilmez.
SONUÇ
Bir şirkette bunların dışında bir çok sorun meydana gelebilir elbet. Örneğin patronun ticari zekasının olmaması, “vay ben ne oldum” havalarına girip kafasına göre hareket etmesi, ortak kurulan bir şirket ise ortaklar arasında meydana gelen sorunlar ve benzeri bir çok şey sayılabilir. Netice olarak 3 unsurda da sorun aynıdır: Para. Web Tasarım ve yazılım üzerine şirket kurmak, ondan çok kolay ve güzel paralar kazanılacağını zannetmek çok ciddi bir hatadır. Bu şartlarda da olan her zaman çalışana olur. Şirket sahibi gerçeği gördükten sonra ya eleman çıkarır kendi başına devam eder yada kapatır şirketini farklı bir iş kolunda yürür. Fakat işsiz kalan eleman tekrar iş arama sıkıntısına düşer.
Bir şirketin temelinin sağlam olması için iş dünyasında yazılı olmayan bir kural vardır; şirket kuruduğu andan itibaren 1 yılı zarar yada minimum kazanç olacağını düşünerek hareket etmek ve ona göre bir sermayeyle bu işe girişmek. Aksi taktirde şirket belki bir kaç ay sonra toparlanacak iken sermayenin tükenmesi nedeniyle kapanmak zorunda kalır.
Ayrıca Kodcu Herif 'te yer alan aşağıdaki konulara da göz fırlatabilirsiniz =)
