Önceki Kendisine İş Yapılmaması Gereken 10 Kişi Modeli #1 ve Kendisine İş Yapılmaması Gereken 10 Kişi Modeli #2 makalelerinden sonra birde kendisine iş verilmemesi gereken freelancer modellerini ele alsak iyi olacak.
İki kod öğrenenin “ben yazılımcıyım, ben web tasarımcıyım, yazılım uzmanıyım” dediği günümüzde, hem verdikleri fiyat teklifleri ile piyasa fiyatlarını oldukça düşürüyorlar hemde yapılan kalitesiz işler ile güvensizlik ortamının oluşmasına neden oluyorlar.
Amacımız elbette kimsenin ekmeğine taş koymak, birilerinin para kazanmasına engel olmak değil fakat yıllarını bu işe veren kişilerin de hak ettiklerinden azını almasına neden olan bu kişilere karşı biraz bilinçlenmekte fayda var.
İster bir şirketiniz için, isterseniz bireysel amaçlı web sitesi, grafik tasarım yada yazılım yaptırmak isteyin, şirketlerin çektiği yüksek fiyatlardan kaçmak için freelance çalışanlara iş yaptırabilirsiniz. Fakat az para ödemek uğruna sahip olduğunuz bu düşünce sizi türlü sıkıntılara sokabilir, hatta “keşke freelance çalışana verdiğim paranın 2 katını profesyonel çalışan bir firmaya verseydim de bu sıkıntıları yaşamasaydım” diyebilirsiniz. Bu tarz sıkıntılar yaşamamak için dikkat edilmesi gereken noktalara göz fırlatalım …
Çok Düşük Ücret Çekenler
Freelance çalışan tercih etmenizin en büyük nedeni elbette bir firmaya nazaran daha az ücret ödemek. Çünkü firmalar ofis giderleri, vergiler, çalışan giderleri, sigortalar, ödemeleri gereken faturalar nedeniyle, bu gibi yükümlülükleri olmayan freelance çalışanlardan daha çok ücret çekmek zorundalar.
Yazılım, web tasarım, grafik tasarım gibi konularda, yapılacak işlerin çeşitliliğine göre farklılık gösterdiklerinden belli bir ücreti yoktur. Bu fiyatları işi yapacak olan kişi belirler. İşi yapacak olan kişide fiyatı, bu iş için harcayacağı zamana, piyasadaki diğer işler ile kendi yaptığı işin kalitesine, piyasada hangi işin kaç paraya yapıldığına bakarak aşağı yukarı bir fiyat belirler.
Bu noktada yapılacak iş için piyasa standartları 1.000 TL ise 250 TL fiyat çeken bir freelance çalışanın teklifini kabul etmenin aksine hemen oradan kaçın. Çünkü bu şu anlama gelir; “Ben sana hazır script, basit, 1-2 günden fazla uğraşmayacağım bir web sitesi kurucum. Herhangi bir optimizasyon dahi yapmayacağım. Siteyi sana teslim ettikten sonra meydana gelmesi muhtemel herhangi bir sorun yada düzeltilmesi gereken şey ile kesinlikle ilgilenmeyeceğim. Zaten ben hazır script site kurmaktan, ufak tefek düzenlemeler yapmaktan başka bir şeyde bilmiyorum“.
Böyle olmasının nedeni bir web sitesinin yapımına 1-2 gün değilde 1 hafta uğraşacak olsa zaten asgari ücret kadar maaş eder. Bu durumda da müşteri bulmak derdine düşmektense girer bir işte çalışır, ay sonu garanti maaşına bakar. Diğer bir neden, bu işi bilenler, yıllarını bu işe verdikleri için, asla bu işin hakkı olarak düşük ücret çekmezler. Hatta bunu yaptıkları işe saygısızlık olarak kabul ederler.
Dolayısıyla yaptırmak istediğiniz iş ile ilgili bir piyasa araştırması yaparak, yaptıracağınız iş için standart bir ücret fikri edinebilir, ücret konusunda ona göre hareket edebilirsiniz.
Telefonu Açmayanlar / Maile Dönmeyenler
Freelance çalışana iş vermenin en büyük riski kendisinin belli bir ofisinin, belli bir mekanının olmamasıdır. Evden çalıştıkları için, evine gidip görüşme yapılmaz, dışarıda bir mekanda buluşup anlaşırsınız. Dolayısıyla daha işi vermeden kendisine ulaşma sıkıntısı yaşıyorsanız bu yüksek ihtimalle işi verdikten sonrada ulaşma sıkıntısı yaşayacağınız anlamına gelir.
Tabi insanlık halidir, çok sıra dışı bir durum nedeniyle o anda müsait olunmayabilir. Bu durumda ertesi gün tekrar kendisiyle iletişime geçmeye çalışın ve yine aynı sorunu yaşarsanız bir daha kendisiyle iletişim kurmaya çalışmayın.
Mail ile iletişim kurduğunuz freelance çalışanlardan ise 2 gün içinde cevap gelmez ise kendisine iş vermeyin. Çünkü bir freelance çalışan her daim güven ortamını sağlamalıdır. İş verildikten sonrada ağırlıklı olarak mail ile iletişim kurulur. 2 gün boyunca maillerine bakmayan freelance çalışan yaptığı iştede sorunlar çıkarır.
Web Sitesi Dandik Olanlar
Çoğu freelance çalışanın kendisine ait bir web sitesi vardır ve bu web sitesi vesilesi ile iş alır. Bir freelance çalışanın yapacağı işten hayır gelip gelmeyeceğinin en büyük göstergesi kendi web sitesidir. Eğer web sitesi dandik ise çok rahat bir şekilde “bunun kendine hayrı yok, bana hayrı dokunması söz konusu olamaz” diye düşünebilirsiniz.
Elbette zevkler ve renkler tartışılmaz, size güzel görünmeyen bir web sitesi bir başkasına güzel görünebilir fakat tasarım olarak son derece basit ve hataların bol olduğu bir siteye sahip freelance çalışanın yapacağı işten size hayır gelmesi zordur.
Kısa Süre Verenler
Eğer yaptırmak istediğiniz iş sıfırdan kodlanması gereken bir iş ise yada siz özellikle sıfırdan yapılmasını istiyorsanız, bunu 1 hafta civarında yapabileceğini söyleyen freelance çalışan çok büyük oranda sıfırdan yazılım yapmayacaktır. Hazır bir script bulacak, o şekilde yapmaya çalışacaktır.
Tabi burada “hazır scriptler kalitesizdir, kesinlikle hazır script yaptırmayın” gibi bir düşünce oluşmasın. Hatta yapılacak olan işe göre bazen hazır scriptler, sıfırdan yapılan yazılımlardan çok daha iyidir. Örneğin bir blog yaptırmak istiyorsanız, bunun sıfırdan yapılmasını istemek yerine WordPress ile yaptırmak en doğrusudur.
Burada anlatılmak istenilen kısa sürede yapılmayacak bir işi kısa sürede yapabileceğini iddia edenler size karşı dürüst değillerdir. Ne kadar sürede yapılabileceğine dair fikre sahip olmak içinde, ücret konusunda olduğu gibi piyasa araştırması yapabilirsiniz.
Referanslara Dikkat
Freelance çalışanın kendi sitesinin yanı sıra yaptığı işin kaliteli olup olmadığına dair en büyük gösterge başkalarına yaptığı işlerdir. Büyük olasılıkla her freelance çalışanın muhakkak bir referansı vardır. Bu referanslar kendi projeleri yada başkasına yaptığı işler olabilir. Bunları incelemenizde ve kalitelerine bakarak sizin için nasıl bir iş çıkaracağına dair fikir edinme şansınız var.
Tabi bu noktada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus var. Bazı çakallar başkalarının yaptığı kaliteli işleri, kendi işiymiş gibi sitelerine referans olarak koymaktadır. Bunu anlamak için yapmanız gereken sitenin alt bölümünde işi kimin yaptığını gösteren bağlantıya bakmaktır. Hemen hemen bütün sitelerde, o sitenin kim tarafından yapıldığına dair bilgi mevcuttur.
Gereksiz Samimiyet Kuranlar
Belli başlı bir samimiyet kurmak elbette faydalıdır. Fakat bunun suistimal edilme olasılığı yüksektir. Bu nedenle gereksiz samimiyet kuran, bunun bir iş görüşmesi olduğunun farkında olmayan, profesyonel şekilde konuşup hareket etmeyen freelance çalışan, yüksek ihtimalle verdiğiniz işi zamanında ve layıkıyla bitirme konusunda sıkıntılara neden olur.
Freelance çalışmak, bir iş ortamının disipliniyle çalışmamak anlamına gelmez. Tam aksine daha bir ciddiyet, daha bir profesyonellik gerektirir. Freelance çalışmak kolay değildir. Hakkını vermek gerekir.
SONUÇ
Netice olarak freelance çalışan ile iş yapmak maddi anlamda daha avantajlı olsa da belli başlı risklere sahiptir. Bu zamana kadar bu konularda görüştüğüm onlarca kişiden bir sürü sıkıntı hikayesi dinledim. Kimisi sevgilisinden ayrıldığı için bunalıma girip işi yarıda bırakmış, kimisi yurt dışına çıkma kararı almış ve aldığı işi yapamayacağını söylemiş, kimisi ortadan kaybolmuş, kimisi aramalara günler hatta haftalar sonra geri dönüş yapıyormuş, kimisi “sınavlarım var” diyerek aldığı iş ile uzun süre ilgilenmemiş, saymakla bitmez bu örnekler …
Dolayısıyla yukarıdaki yazılanları dikkate almalı, her şeyi önceden konuşmalı, profesyonel bir tavır takınmalı, bu işin ciddi bir iş olduğunu freelance çalışana konuşmalarınız ile düşündürmeli, önceden yaptığınız konuşmada sağladığınız anlaşmaya uymalı ve uydurmalısınız.
Aynı şekilde freelance çalışanlarda bu yukarıda yapılan hataları yapmamaya özen göstermeli ve freelance çalışmanın gerekliliklerini yerine getirmelidir. 3 kuruş kazanıcağım diye ne freelance çalışanlar birilerini mağdur etsin, nede 3 kuruş az ödeyeceğim diye birileri mağdur olsun 😉
Ayrıca Kodcu Herif 'te yer alan aşağıdaki konulara da göz fırlatabilirsiniz =)
