Bu zamana kadar hep e-ticaret sitesi kuracakların, e-ticaret işi yapacakların nelere dikkat etmesi ve bilmesi gerektiğine göz fırlattık. Bu yazımızda ise internetten alışveriş yapacak olan kişilerin neleri bilmesi gerektiğine ve nelere dikkat etmesi gerektiğine göz fırlatıyoruz.
Bu sayede internetten yapılan alışverişlerde tereddüt yaşamamanın yanı sıra, neyin, neden, nasıl olduğu konusunda bilgi sahibi olarak hareket etme imkanına sahip olabilirsiniz. Ek olarak e-ticaret yapanlarda bu bilgiler ile müşterilerine daha sağlıklı izahlar yapabilir.
Gönderi Süresi
İnternetten alınan bir ürünün olabildiğince kısa sürede kargoya verilmesi alıcı için çok büyük öneme sahip. Pek çok kişi aldığı ürünün kargoya veriliş süresine göre karar veriyor. Hatta bu konu internetten alışveriş yapanlar için o kadar önemli bir konu ki, pek çok e-ticaret sitesi bu yüzden battı. Çünkü bazı siteler markalı ürünler için kampanyalar yapıyor, piyasa standartlarının altında satıyordu. 2 hafta kampanya yapıp, 2 hafta boyunca gelen siparişleri kampanya bittikten sonra üretici firmadan tedarik ediyor, ondan sonra alıcılara gönderiyordu. Dolayısıyla sipariş veren bir müşteri 2 hafta sonra aldığı ürüne sahip oluyordu. Hal böyle olunca, bu şekilde iş yapan e-ticaret sitelerinden bir kez alışveriş yapan kişiler bir daha alışveriş yapmadı.
Fakat bilinmesi gereken şöyle bir husus var ki, yasalar çerçevesinde internetten alışveriş yaptığınız andan itibaren, siparişinizin size gönderilme süresi 30 gün. Yani e-ticaret sitesi bugün aldığınız bir ürünü yasal olarak 1 ay içerisinde gönderebilir. Günümüzde pek çok e-ticaret sitesi gelen siparişi 1-2 gün içerisinde göndermeye çalışmaktadır. Bunun yasal ya da başka bir zorunluluk olduğunu değil, müşteri memnuniyetine önem verildiğinin düşünülmesi gerekmektedir.
Kredi Kartı ile Ödeme Güvenilir mi?
“Kredi kartı ile ödeme seçeneğine yüzde yüz güvenin” diyemeyiz. Fakat yüzde yüz güvenmenizi sağlayacak unsurlar var. Bunların başında da 3D Secure yani 3D Güvenlik seçeneği geliyor.
3D Secure özetle, kredi kartı ödemesinin gerçekleştirilebilmesi için tarafınıza bankadan gönderilen bir kodun girilmesini zorunlu tutan bir sistemdir. Yani siz 3D Secure ile ödeme yapmayı seçtikten sonra kredi kartınızın tanımlı olduğu cep telefonunuza banka tarafından bir SMS gönderilir. Bu SMS ‘te bir kod yazar ve o kodu girdikten sonra ödeme gerçekleşir.
Yazılımsal olarak belki kredi kartı ödeme sistemiymiş gibi görünen bir form yapılabilir ve bu sayede kredi kartınızın bilgileri tehlikeye girebilir. Fakat hiçbir şekilde kredi kartınızı aldığınız bankadan gönderilmiş gibi cep telefonunuza kod gönderilemez. Bunun için dolandırıcılık yapmaya çalışan kişilerin, sizin bankada tanımlı olan cep telefonu numaranızı bilmesi gerekir, ki bu da bankayı hacklemelerini gerektirir. Bu nedenle kredi kartı ile ödemelerde 3D Secure seçeneği sunan e-ticaret sitelerine güvenle kredi kartı bilgilerinizi girebilir ve kredi kartı ile alışveriş yapabilirsiniz.
Tüm bunların yanı sıra, sizin e-ticaret sitesine girdiğiniz kredi kartı bilgileriniz e-ticaret sitesinin veri tabanına kayıt edilmez. Girdiğiniz bilgiler şifrelenerek e-ticaret sitesi aracılığı ile bankaya iletilir. Banka onay verdikten sonra ödeme işlemi gerçekleşir. Dolayısıyla kart bilgilerinizin e-ticaret sitelerinde kayıt edildiğine dair endişeye kapılmanızı gerektiren bir durum bulunmamaktadır.
Siparişinizin Size Ulaşma Süresi
Bazı e-ticaret sitesinden alışveriş yapan kişiler, sipariş ettiği ürün tarafına kısa sürede ulaşmaması durumunda e-ticaret sitesini arar ve “siparişim bana hala niye gelmedi” şeklinde hesap sorma niteliğinde arıza çıkarır.
Halbuki e-ticaret sitesinin, siparişinizi kargoya teslim ettikten sonra siparişinizin size ulaşması konusunda hiçbir sorumluluğu yoktur. Zira siparişiniz kargoya teslim edildikten sonra size ulaştırılması tamamen kargo firması ile alakalı bir durumdur.
Dolayısıyla siparişiniz e-ticaret sitesi tarafından kargoya teslim edilmiş ise ve size beklediğiniz süre zarfında gelmiyorsa bu durumda aramanız gereken yer kargo firmasıdır. Sorunun kargo firması kaynaklı olmasının yanı sıra sorunu çözebilecek tek yerde kargo firmasıdır. Çünkü e-ticaret sitesi kargo firmasına herhangi bir yaptırımda bulunamamaktadır.
Kargo Fiyatları
İnternetten alışveriş yapma konusunda bir diğer kafaya takılan konu kargo fiyatlarıdır. Bazı e-ticaret sitelerinde kargo fiyatı 5 TL iken, bazılarında 7 TL, bazılarında ise ürünün ebatına bağlı olarak 15 TL olabilmektedir.
Kargo fiyatları konusunda bilinmesi gereken ana unsur, kargo firmaları her firmayla ayrı anlaşmalar yapmaktadır. Bu anlaşmalarda ürünlerin ebatlarına (desisine) göre fiyatlandırmalar bulunmaktadır. Örnek olarak anlaşma çerçevesinde 1 desi ebatında ürünü kargo firması 5 TL ‘ye teslim ediyorken, 5 desi ebatında olan bir ürünü 9 TL karşılığında teslim ediyor demektir.
Söz konusu bu fiyatlar, e-ticaret işi yapan sitenin gönderi sıklığına göre değişir. Örnek olarak günde yüzlerce ürün gönderen bir e-ticaret sitesi 5 desi ebatındaki bir ürünü 5 TL karşılığında gönderiyorken, günde birkaç tane ürün gönderen e-ticaret sitesi 5 desi ebatındaki bir ürünü 9 TL karşılığında gönderebilir.
Eğer ki e-ticaret sitesi 5 desi ebatındaki siparişiniz için sizden kargo ücreti olarak 5 TL alıyor ve anlaşması gereği 5 desi ebatındaki bir ürün için kargo firması 9 TL alıyorsa, gönderi için ödenmesi gereken 9 TL ‘nin 4 TL ‘sini e-ticaret sitesi kendisi veriyor demektir. Aynı mantıkta 100 TL üzeri alışverişlerde kargonun ücretsiz olması durumunda da e-ticaret sitesi bütün kargo ücretini kendisi ödüyor anlamına gelir. Günümüzde çok büyük e-ticaret siteleri hariç, standart e-ticaret sitelerinin kargo anlaşmaları en az 5-6 TL ‘den başlamaktadır.
Kapıda Ödeme Seçeneğinin Sunulmaması
Pek çok kişi kredi kartı ile alışverişlere güvenmediği için kapıda ödeme ile sipariş vermek ister. Fakat asıl güvensizlik problemi yaşanılması gereken kredi kartı seçeneği sunmayıp sadece kapıda ödeme ve havele/eft seçeneği sunan e-ticaret siteleridir. Çünkü kredi kartı ile ödeme alma imkanı sunabilmek için yasal bir firma olmak gereklidir. Kapıda ödeme ve havale/eft seçeneğini firma olmadan da sunmak mümkündür.
Eğer ki yasal bir firma olmayan e-ticaret sitesinden alışveriş yapıp da olumsuz bir durum ile karşılaşırsanız, elinizde fatura gibi kayda değer bir belge olmayacağı için yapabileceğiniz de pek fazla bir şey bulunmamaktadır. Zaten yasal çerçevede hareket etmeyen, firma olmayan e-ticaret siteleri işine de gerekli hassasiyeti göstermiyor olarak kabul edilebilir ve her türlü sorunun çıkması muhtemeldir.
Yasal bir firma olup kapıda ödeme seçeneğinin sunulmamasının nedeni ise, internetten alışveriş yapan pek çok kişinin, sipariş ettiği ürünü almaktan vazgeçmesinden ya da teslim almasında problemler çıkarmasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda sattığı üründen 5-10 TL kar etmeye çalışan e-ticaret sitesi, sipariş ettiği ürünü almaktan vazgeçen ya da teslim almayan kişiler yüzünden 10-15 TL zarar eder. Çünkü kargo firmaları, alıcı ürünü ücretini ödeyip teslim almasa dahi ücretini gidip göndericiden alır. Zaten vergisi, bağ-kuru ve diğer pek çok yasal gideri olan e-ticaret sitesi, ek olarak bu gidere katlanmak istemez.
Havale ya da EFT ile Ödeme
Kredi kartı sahibi olma konusunda tereddüt yaşıyor ya da kredi kartına sahip olabilmek için yasal sınır olan 18 yaşını doldurmamış olabilirsiniz. Fakat banka hesabı açıp, banka kartı almak konusunda tereddüt yaşamanızı gerektirecek hiçbir durum olmadığı gibi, 18 yaşınızı doldurmuş olma zorunluluğunuz da bulunmamaktadır. Zira banka kartınızın hesabında para bulunduğu sürece harcama yapabilir ve herhangi bir borca girmezsiniz. 18 yaşını doldurmamış olmanız durumunda ise ebeveyn onayı ile banka kartı alabilirsiniz.
Elbette bu banka kartları ile kredi kartı gibi ödeme yapamazsınız. Fakat pek çok e-ticaret sitesinin sunduğu Havale/EFT seçeneği ile, hesabınızın bulunduğu bankanızın internet sitesinden, mobil uygulamasından, ATM ‘sinden ya da şubesinden ödeme yapabilirsiniz.
Havale işlemi, banka hesabınızın bulunduğu bankadan, aynı banka hesabına para transferi işlemidir. Örnek olarak İş Bankası hesabınızdan, başka bir İş Bankası hesabına para transferi gerçekleştirirseniz bu havale yaptığınız anlamına gelir. Havaleler haftanın 7 günü, günün 24 saati anında para transferinin gerçekleşmesini sağlar.
EFT işlemi, banka hesabınızın bulunduğu bankadan, başka bir bankaya para transferi işlemidir. Örnek olarak İş Bankası hesabınızdan, Garanti Bankası hesabına para transferi gerçekleştirirseniz bu EFT yaptığınız anlamına gelir. EFT işlemleri hafta içi ve bankaların çalışma saatleri içerisinde gerçekleşir. Yani cumartesi akşamı EFT yaparsanız, gönderdiğiniz para pazartesi sabahı gönderim yaptığınız hesaba transfer olur.
İnternetten alışveriş yaparken Havale/EFT işlemi yaptıysanız mutlaka Havale ya da EFT ile ödeme yaptığınızı alışveriş yaptığınız siteye bildirmeniz gerekiyor. Çünkü e-ticaret sitesi ödeme yaptığınızı günler sonra fark edebilir ve günler sonra siparişinizi hazırlayıp gönderebilir.
Alınan Bilgiler
Son yıllarda dolandırıcılık haberleri nedeniyle ad, soyad, adres ve telefon gibi kişisel bilgileri vermekten pek çok kişi tereddüt eder. Zira bu bilgiler ile çeşitli dolandırıcılıkların yapılabileceğine inanılır. Lakin sadece ad, soyad, adres ve telefon bilgileri ile adınıza herhangi bir işlem yapılamaz. Bu nedenle bu bilgilerin internetten alışveriş yaparken verilmesi için tereddüt edilmesini gerektiren bir durum yoktur. Ayrıca bu bilgileri sizden e-ticaret siteleri değil, sipariş ettiğiniz ürünün tarafınıza gönderilebilmesi için kargo firmaları talep eder.
İnternetten alışveriş yapabilmeniz için TC kimlik numaranızı girmeniz yasal bir zorunluluk değildir. Fakat bazı e-ticaret siteleri çeşitli nedenler ile bunu talep edebilir. TC kimlik numaranızı verme konusunda tereddüt yaşıyorsanız girmeyebilir ya da neden gerekli olup olmadığını e-ticaret sitesini arayıp öğrenebilirsiniz.
SONUÇ
İnternette sorunsuz ya da minimum sorunla alışveriş yapmak ve süreci anlamaya dair yazılacak daha pek çok unsur var. Fakat yazı ziyadesiyle uzun olduğu için en bilinmesi gereken unsurlara göz fırlattık =) Bu bilgiler çerçevesinde kafanıza takılan bir konu var ise yorum bölümüne yazabilirsiniz.
Ayrıca Kodcu Herif 'te yer alan aşağıdaki konulara da göz fırlatabilirsiniz =)
